Interessante artikelen

Regelmatig vind je hier een actueel thema, dat voortkomt uit, of nog behandeld gaat worden in, een conferentie of workshop van ons of van een partner organisatie.
Schrijf jij ook een artikel? Stuur het s.v.p. aan ons via mail info@nieuwenetwerk.nl.

Voedsel wordt schreeuwend duur

Wageningen heeft vele gezichten en confronteert ons als Foodprofessionals met vele inzichten.
Afgelopen week kwam ik in contact met B Informed Media (
www.binformedia.nl) . Ze noemen zich het sociaal maatschappelijk multimediaplatform van en voor het volk en MKB. Veel aandacht ook voor voedsel, voedselzekerheid en de groeiende diversiteit in visie en productiewijze van voedsel.

De Wageningse voedseltechnoloog Wouter de Heij beschrijft in een artikel de “perfect storm” mede als gevolg van de gestegen energiekosten. (zie link onderaan)

De stijging van de energiekosten wijt hij niet alleen aan het conflict in de Oekraïne, ook de energietransitie heeft een opdrijvend effect. Politiek Den Haag realiseert zich niet wat voor impact dit gaat hebben op de voedselprijzen het komende jaar.
Zij discussiëren over het verwerven van 700.000 ha voor natuur in Nederland. Het opkopen van boeren, voedselproducenten om Schiphol in de benen te houden, huizen te bouwen en natuur te verbeteren.


binformedia.nl/economie-en-ondernemen/voedsel-wordt-schreeuwend-duur

Noud Janssen,
Bestuurslid Nieuwe Netwerk

voedselcrisis

Verduurzaming is een investering!

www.nieuweoogst.nl/nieuws/2022/08/13/driekwart-van-de-boeren-wil-verduurzamen

De stikstof-crisis was voor Nieuwe Oogst aanleiding om het Nieuwe Oogst Opiniepanel te vragen naar de mening van de sector. Een brede respons werd onlangs gepresenteerd in het agrarische blad “Nieuwe Oogst”. Een van de onderwerpen waar de sector naar gevraagd werd is hoe men aan kijkt tegen duurzaamheid. Uit de mogelijke antwoorden blijkt dat de enquête zich erg richt op de korte termijn: omzet, winst, kosten en subsidies. Daarmee is duurzaamheid onderdeel geworden van het winst-en-verlies rekening, terwijl het vanuit een maatschappelijk oogpunt juist gaat om een langere termijn en daarmee om de bodem en de omgeving als kapitaal. Het moet dus niet op de winst-en-verlies rekening, maar op de balans komen, als een activa.

Duurzaamheid is een begrip met vele definities – ik las ergens, wel 100!. De oorsprong echter ligt in het bijvoeglijke gebruik bij ontwikkeling. Het gaat om duurzame ontwikkeling (groei) die volhoudbaar is op de drie P’s: People, Planet, Profit. Het is daarmee ook een binair begrip, en het door velen gebruikte label “duurzamer” zegt dus dat het ergens tussen 0 en 1 opgeschoven is richting 1, maar daar niet is aangekomen. De landbouw in Nederland heeft zich, ondermeer door aansporing van de post-WOII maatschappelijke visie “Nooit meer honger”, verwijderd van het volhoudbare, omdat het zeer veel externe inputs vraagt om steeds meer te produceren tegen lagere kosten en kleinere marges. Die trend heeft vooral kunnen voortduren doordat er geen feedback was op, wat economen noemen, de externaliteiten, en met name richting milieu en leefomgeving. Overigens begint zich dat nu wel af te tekenen want in bepaalde akkerbouwgebieden loopt de productie in tonnen per hectare terug door verregaande bodemdegradatie – ondanks de inzet van kunstmest en irrigatie. Maar buiten deze uitzondering, zijn er wet- en regelgeving nodig om de Planet te beschermen en een tegenkracht voor de Profit te leveren. Biodiversiteit, klimaat, milieu, luchtkwaliteit en vele andere aspecten zijn onvoldoende in ons economisch model vertegenwoordigd, omdat ze “van iedereen” zijn, en daarmee van niemand.

Het is dus jammer dat het Nieuwe Oogst Opiniepanel niet gevraagd is of zij verduurzaming als een investering zien: passend bij een volhoudbare bedrijfsvoering die door te geven is aan volgende generaties. Verduurzaming is iets van de lange termijn. En het past dus veel beter bij de definitie van investeringen, kapitaal en vaste activa, want dat zijn bedrijfsmiddelen die langer meegaan dan één productiecyclus en daarmee bijdragen aan het vermogen van het bedrijf.

Overigens staat duurzaamheid meer dan centraal op de conferentie van Het Nieuwe Netwerk op 9 september 2022: “De Nieuwe Boer is …”. In 12 workshops worden daar visies op duurzame landbouw gepresenteerd en handelingsperspectief uit gedestilleerd. Kom ook!

Tamme van der Wal,
Bestuurslid Nieuwe Netwerk

nieuwe oogst

Foto uit de Nieuwe Oogst van 13-8-2022 met weergave van enquête resultaten van het Nieuwe Oogst Opiniepanel.

My Image

Foto uit de Nieuwe Oogst van 13-8-2022: Nieuwe Oogst Opiniepanel krijgt stellingen over verduurzaming, maar allen gericht op de korte termijn en niet op kapitaal of investeringen.

Uitkomsten Voedsel Anders conferentie 10-11 juni ’22

De conferentie van 10 en 11 juni was bijzonder, omdat toegewerkt werd naar een uitvoeringsagenda. Aan het eind van ieder van de 55 workshops werd benoemd wat er als vervolgstap mag gebeuren rond dat thema.

Op zaterdagmiddag gaven Liane Lankreijer namens VA en Jelleke de Nooy namens NN aan hoe we de komende maanden de dwarsdoorsnijdende vraagstukken aan de orde laten komen in (vervolg) workshops en conferenties.

Voedsel Anders is een community van boeren en burgers, adviseurs, wetenschappers, beleidsmakers en NGO’s, die actief zijn in uiteenlopende vormen van agroecologische landbouw. Online wordt veel kennis uitgewisseld. Eens in de twee jaar is er een grote conferentie. Conferentiedeelnemers zijn allemaal deel van deze maatschappelijke beweging.
www.voedselanders.nl/netwerk

Thema’s (Voor ieder van de 6 thema’s van de conferentie waren er meerdere workshops)
• Regionale Voedselsystemen
• Anders Eten
• Toegang tot land en water
• Bodem, biodiversiteit en klimaat
• Rechtvaardig handels- en landbouwbeleid en eerlijke prijzen
• Samen op weg

Het ‘samen op weg’ kwam op zaterdag 11 juni ‘s middags mooi tot uitdrukking:

Willem Lageweg van de Transitiecoalitie voedsel vertelde hoe het initiatief Boerenperspectief verzameling boerenorganisaties Wijland, Caring farmers, Boerenraad, BoerenNatuur, federatie agroecologische boeren) de komende 10 jaar met een flinke input uit het coronasteunfonds de boeren meer perspectief wil geven.

Liane Lankreijer (Voedsel Anders Voorvrouw) en Jelleke de Nooy van Tol (NN, platform voor professionals in landbouw en omgeving) deelden de uitkomsten van de ‘agenda’ voor het komende jaar:

• Wat doen we aan grondspeculatie bij uitkoop van boeren? Grond en pacht is sowieso aan de orde- zie toekomstboeren - toekomstboeren.nl/landbouw-in-beweging
• versterken regionale voedselbewegingen, leren van elkaar , nieuwe cooperatieve structuren. In september verschijnt daarover een boek van Damaris Matthijssen ('Afschaffen van handel in grond is nodig voor voedseltransitie') economytransformers.nl/damaris-matthijsen
• er moet veel meer kennis over agroecologie, regionale ontwikkeling, korte ketens en transitie in het agrarisch onderwijs- hoe gaan we dat voor elkaar krijgen?
• hoe zorgen we dat deze maatschappelijk groeiende beweging sterker en zichtbaarder word? hoe gaan we elkeaar meer ondelring versteken/ ondersteunen? Hoe zorgen we voor woordvoerders vanuit deze stroom?
• hoe kunnen we N-gelden inzetten in de omslag die landbouw moet maken (in plaats van in uitkopen van boeren?)
• de bestaande inzichten van natuurlijke kringlooplandbouw verder brengen, breder verspreiden
• meer aandacht nodig voor het snel sterker wordende democratisch proces van voedselraden en gebied coöperaties
• Handel Anders is nodig tbv verkleinen voetafdruk , door (stimuleren) regionale voedsel en veevoer-productie (voorbeeld snijmais) en consumptie, dekolonisatie
• hoe kunnen we appropriate technolgy inzetten voor agroecologie?
• hoe verandert onze eigen relatie tot land, grond, kapitaal

De stichting NN wil die onderwerpen meenemen naar volgende conferenties, zodat we voortbouwen op elkaars kennis en inspiratie. Onderwerpen kunnen opgepakt worden door de verschillende organisaties die actief zijn op het gebied van de veranderende landbouw.
De stichting NN organiseert daartoe op 9 september, samen met Provincie Noord Brabant, de conferentie “De nieuwe boer is….!?” voor professionals die in hun werk bezig zijn de ontwikkeling van duurzame landbouw vorm te geven en verder te brengen

Verslag Jelleke de Nooy - van Tol
Voorzitter Nieuwe Netwerk

Kunstmest gemaakt met zonlicht - foodlog

Er is haast geen controversieler onderwerp dan mest. Vanuit allerlei invalshoeken zijn er vele meningen over mest, met als belangrijkste twee spelers: 1) de boer, die mest nodig heeft om de bodem aan te vullen voor een goede oogst, en 2) de overheid, die de zorglast heeft voor een goede leefomgeving en vooral mestoverschotten in het water terecht ziet komen. En binnen de boeren hebben we veehouders, die mest produceren, en akkerbouwers die de mest willen aanwenden voor de plantaardige productie. En dan is er nog de “stikstof”, een belangrijk bestanddeel van de mest, maar ook als ammoniak een vluchtige stof die via de atmosfeer terecht komt op bijv. natuurgebieden – waar we dat nou juist niet willen. En of dat nog niet ingewikkeld genoeg is, hebben we dierlijke mest en kunstmest. Afijn. Mest is van groot belang voor onze voedselproductie, maar het is de afgelopen decennia meer als probleem geframed dan als grondstof. En grondstoffen zijn altijd kostbaar, dus niemand wil die graag verliezen aan grondwater of natuur – waar het tenslotte ook niet gewenst is. In een artikel op Foodlog worden de verschillende invalshoeken, aspecten en ook alternatieven mooi op een rij gezet. Spoiler alert: het is vooral regelgeving dat innovaties remt… tja. Heb je meningen over dit onderwerp? Deel ze met uw peers in het Nieuwe Netwerk via de website of een Duurzame Donderdag. En kom op onze conferentie op 9 september in Den Bosch!

Tamme van der Wal,
Bestuurslid Nieuwe Netwerk

Het Nieuwe Netwerk, platform voor professionals in voedsel, landbouw en omgeving